İSTİRİDYE MANTARINI NASIL YETİŞTİREBİLİRİM?

Mantar yetiştirmek hem sanat hem de bilimdir. Yıllarca mantar yetiştirme işi ile uğraşsanız bile tam her şeyi çözdüğünüzü düşündüğünüz sırada mantarlar hakkında yepyeni şeyler öğrenebilirsiniz.

Uygun iklim şartları gerçekleştiğinde mantarların doğada pekçok yerde yetiştiğini görebilirsiniz. Doğal olarak yetişen mantarlar; ormanlık bölgelerde, ağaç altlarında ve ağaç kütükleri üzerinde, çayır alanlarda yılın belirli mevsimlerinde görülmektedir. Yetişme devreleri, ekolojik koşullara bağlı olarak genellikle ilkbahar ve sonbahar aylarıdır. Bazı serin bölgelerde, yaz aylarında görülen türler de mevcuttur.

Kendi koşullarınızda, istediğiniz yerde ve istediğiniz zaman mantar yetiştirmeye çalışmak zor bir iş olabilir. Yine de mantarlara tam olarak ihtiyaç duydukları şeyi, doğru zamanda vermeyi öğrenirseniz, başarı şansınız gerçekten yüksektir.

3 TEMEL ADIM

İstiridye mantarı yetiştirmenin 3 temel adımı vardır,

1. AŞILAMA

İlk adım, uygun bir yetiştirme ortamına (kompost: toprak gibi düşünün) mantar misellerini (tohum gibi düşünün) eklediğiniz aşılamadır.

Miselinizi kendiniz yapabilirsiniz veya önceden hazırlanmış misellerden satın alabilirsiniz

2. KOLONİZASYON ; SARIM ; KULUÇKA

Miseller yetiştirme ortamına eklendiğinde, yeni bölgesinde genişlemeye ve büyümeye başlayacak, yayılacak ve besinleri tüketecektir.

Bu sürece “kolonizasyon” ya da "sarım" ya da "kuluçka" adı veriliyor. Birkaç hafta sonra misel bulunduğu yetiştirme ortamını kaplayacak ve tamamen yutmuş olacak, kompostunuz odun gibi sertleşecek ve tamamen beyazlayacaktır. Böylece kolonileşme tamamlanmış olacaktır.

3. HASAT; MEYVE VERME

Kompostunuz tamamen kolonize olduktan sonra yavaş yavaş küçük pinler çıkmaya başlayacaktır.

Bu pinler hızlıca büyüyecek ve sonunda tam olarak oluşmuş mantar “meyvelerine” dönüşecek.

GENEL BÜYÜME GEREKSİNİMLERİ

Tüm mantarların karanlıkta gübre üzerinde yetiştiğine dair yaygın bir yanılgı vardır. Bu çoğunlukla yaygın olarak kullanılan beyaz şapkalı mantarlar için doğru olsa da, hemen hemen tüm diğer gurme ve şifalı mantar türleri için tamamen yanlıştır.

İstiridye mantarlarının uygun meyveler oluşturabilmesi için, büyüme sürecinin büyük bölümünde doğru ışık, ısı, nem ve temiz hava kombinasyonuna ihtiyaçları vardır. Hem nem hem de temiz havanın yeterli seviyelerini korumak zor olabilir. Nem çok düşükse pinler oluşmaz ve oluşmayı başaranlar büyümeye fırsat olmadan hızlıca kururlar. Yeterli temiz hava sağlanamazsa gövdeler kalınlaşır, meyveler küçük kalır. Sıcaklık düşük olursa; büyüme çok yavaşlar hatta durabilir. Onun için iklimlendirme şartlarını sağlamak önemlidir. İklimlendirme şartı dediğimizde 4 ana etkenden bahsedebiliriz.

• Nem: Bir mantar yetiştiricisi olarak, sürekli olarak taze hava girişi sağlarken yüksek bağıl nemi (%70-80) korumanız gerekir.

• Temiz hava: Özellikle istiridye mantarları güzel meyve verebilmek için temiz havaya ihtiyaç duyarlar.

• Sıcaklık: 18-22 derece

• Işık: Sarımdan sonra günde ortalama 8 saat ışık

MANTAR YETİŞTİRME PROSESİ

İç mekanda mantar yetiştirirken, yetiştirme süreci misel ile başlar. Misel dediğimiz bu mantar kültürleri ticari ekimi optimize edecek şekilde uzun yıllar boyunca seçilmiş ve yetiştirilmiş kültürlerdir.

Mantar kültürlerden başlamanın birçok avantajı vardır. Her şeyden önce, nasıl bir mantar elde edeceğinizi bilirsiniz. Bu kültürler (miseller) kolayca depolanır ve çoğaltılır, böylece aynı tür uzun yıllar boyunca korunabilir ve yeniden kullanılabilir.

Mantar "kültürleri" birçok farklı biçimde bulunabilir; "sıvı kültür", "agar üzerinde kültür" ve "katı tahıl miseli" gibi.

Hangi tür kültür ile işe başlamak istediğiniz büyüme sürecinde nereye gitmek istediğinize ve ne kadar derine gitmek istediğinize bağlıdır.

Bu bir zincirdir ve ne yapmak istediğinize bağlı olarak zincirin herhangi bir aşamasından işe başlayabilirsiniz.

MANTAR YETİŞTİRMEYE HANGİ SEVİYEDEN BAŞLAYABİLİRİM?

Artık temel konuları ele aldığımıza göre, asıl konuya geçmenin zamanı geldi… Hadi gerçekten biraz mantar yetiştirelim!

Mantar yetiştirmeye çeşitli seviyelerden başlayabilirsiniz.

Opsiyon 1: Deneme kitinden başlayarak

Opsiyon 2: Dışarıdan satınaldğınız misel ile başlayarak

Opsiyon 3: Kültürden başlayarak

Hangi seviyeden başlamak istediğiniz ne kadar derine inmek istediğinize bağlıdır.

OPSİYON 1: HAZIR KİT İLE BAŞLAMAK

Daha önce hiç mantar yetiştirmemiş kişiler için bu en iyi seçenektir. Mantar yetiştirmeyi deneyimlemenin en az zahmetli ve en kolay yoludur. Sizin için hazırlanmış hazır deneme kitini alırsınız ve sadece iklimlendirme şartlarını sağlayıp meyve vermesini beklersiniz.

Çok az ekipman gerektirir (kit hariç) ve size mantar yetiştirme süreci hakkında gerçekten iyi bir fikir verebilir.

Hazır bir kitten mantar yetiştirmek, daha sonra daha ileri teknikleri öğrenmek için iyi bir başlangıç noktası olabilir.

Mantar kitleri aslında mantar yetiştirmek için size hazır olarak sunulan kompostlardır. Yani çok basit bir şekilde mantarın beslenmesini sağlayacak materyallerin belirli oranlarda karıştırılarak elde edilen besi ortamına miselin yani mantar tohumunun ekilmiş halidir.

Yapmanız gereken çok basittir. Nemlendirmeyi sağlamak, sarımın tamamlanmasını beklemek, sarımdan sonra günde 8 saat ışık almasını sağlamak, nemlendirme yapmak, pinlerin çıkışından sonra mantarların büyümesini izlemek, yeteri büyüklüğe ulaştıktan sonra toplayıp afiyetle yemek...Bu süreç toplamda yaklaşık olarak 20-30 gün sürecektir. 1. hasat döneminden yaklaşık 15 gün sonra 2. hasatınızı yapabilirsiniz.

İstiridye Mantarı Deneme Kiti siparişini aşağıdaki linki tıklayarak verebilirsiniz. https://www.evdemantar.com/product-page/istiridye-mantar%C4%B1-deneme-kiti-2-5-kg-%C3%BCcretsiz-kargo-bro%C5%9F%C3%BCr-hediyeli

Siparişiniz ile birlikte yetiştirme şartları ve dikkat etmeniz gereken noktalarla ilgili detaylı bilgileri içeren bilgilendirme broşürü tarafınıza gönderilmektedir.

OPSİYON 2: MİSEL İLE BAŞLAMAK

Mantar yetiştirme sürecine biraz daha fazla derinden dahil olmak isteyenler için iyi bir seçenektir. Bu seçenekte miselinizi hazır misel üreticilerinden tedarik edip, kendi yapmış olduğunuz komposta ya da kütüğe ekimini yapmanız gerekir.

Kompostta ya da kütükte yetiştirme kararını vermek

Öncelikli olarak istiridye mantarını kompostta mı yoksa kütükte mi yetiştireceğinize karar vermelisiniz. Türkiye'de yaygın olarak kompostta yetiştirme yapılmaktadır. Kütükte yetiştirmek daha uzun zaman alan bir prosestir, ancak daha uzun süre ürün alınabilir. Kütükte mantar yetiştirmek ile ilgili ayrı bir blog yazısı hazırlayacağım daha sonra. Burada daha çok kompostta yetiştirmek üzerinden ilerleyeceğiz

Kompost ana malzemesini seçmek Öncelikli olarak mantarın besleneceği besi ortamını (kompost) oluşturmanız gerekir. Bunun için de hangi ana malzemeyi kullanacağınıza karar vermelisiniz. Bu genel olarak en kolay ulaşabileceğiniz malzeme olmalıdır. İstiridye mantarları, sert ağaç talaşı, kahve çekirdekleri, saman, pamuk küspesi vb. pekçok malzemede yetişebilir. Türkiye'de kolay ulaşılabilirliğinden dolayı en çok kullanılan ana malzeme samandır. Bu ana malzemeye protein değerini arttırıcı, nem tutma özelliğini arttırıcı bazı yan malzemelerde eklenerek bir karışım oluşturulur. Bu karışım çeşitli pastörizasyon işlemlerinden geçirildikten sonra misel ekimi yapılarak poşetlenir ve büyüme ortamına alınır. Misel tedarik etmek İstiridye mantarı miseli en yaygın sterlize edilmiş hububata sardırılmış olarak satılır. Hububat olarak yulaf, darı, çavdar vb hububatlar kullanılabilmektedir. Kontaminasyonun olmaması için hububatın çok iyi sterlize edilmesi önemlidir.

İstiridye mantarı miselini aşağıdaki linkten sipariş verebilirsiniz:

https://www.evdemantar.com/product-page/1-kg-istiridye-mantar%C4%B1-tohumu-miseli-%C3%BCcretsiz-kargo-bro%C5%9F%C3%BCr-hediyeli

Siparişiniz ile birlikte kompostunuzu nasıl yapacağınız, hangi malzemeleri hangi oranda karışıtracağınız, pastörizasyonu nasıl yapacağınız ve dikkat etmeniz gereken diğer noktalarla ilgili detaylı bilgileri içeren bilgilendirme broşürü tarafınıza gönderilmektedir.

OPSİYON 3: KÜLTÜRDEN BAŞLAMAK, KENDİ MİSELİNİZİ KENDİNİZİN YAPMASI

Kendi miselinizi yapmak demek en özetle sterilize edilmiş hububatın (yulaf, çavdar gibi) mantar kültürü ile aşılanması demektir. Aslında bu; sıvı mantar miselini (sıvı mantar kültürü) sterilize edilmiş hububata aşılayarak kompost yapımında kullanmak için ihtiyacınız olan kendi katı miselinizi üretmek demektir. Yani sıvı miselden katı misel üretmeniz demektir. Sıvı mantar kültürünün içinde yaşayan mantar organizmaları zamanla hububatı ele geçirecek, besin maddelerini tüketerek onu saracaktır. Hububat bembeyaz olduğunda ve odunsu bir yapıya büründüğünde katı miseliniz hazır demektir.

Farklı türdeki sıvı mantar misellerini sitemizde bulabilirsiniz.

İstiridye mantarı sıvı miseli siparişinizi aşağıdaki linkten verebilirsiniz. https://www.evdemantar.com/product-page/istiridye-mantar%C4%B1-s%C4%B1v%C4%B1-misel-5-cc-ana-k%C3%BClt%C3%BCr-maliyet-d%C3%BC%C5%9F%C3%BCr%C3%BCc%C3%BC

Siparişiniz ile birlikte sıvı miselden kendi katı miselinizi üretmek için gerçekleştirmeniz gereken aşamaların detaylı olarak anlatıldığı bilgilendirme broşürü tarafınıza gönderilmektedir.

Bir sonraki blog konumuz "İstiridye Mantarı Yetiştirirken Karşılaşabileceğiniz Problemler" olacak. Bir sonraki blogda görüşmek üzere...